توسط : در جریان ناآرامی‌های پاییز ۱۴۰۱، رسانه‌های غرب همسو با دیگر رسانه‌های معاند برای ساخت و ارائه تصویری جدید از زن موفق ایرانی به عنوان الگویی برای زنان ایران تلاش کردند. این رسانه‌ها در ادامه الگوسازی‌ها که در بیشتر موارد با شکست مواجه شد «یاسمین مقبلی» افسر ارشد ارتش آمریکا را به عنوان زن موفق ایرانی معرفی کردند.
یاسمین مقبلی کیست؟
یاسمین مقبلی متولد ۲۴ ژوئن ۱۹۸۳(۳ تیر ۱۳۶۲) در «باد ناوهیم» آلمان غربی است. پدر و مادرش در بحبوحه انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ از کشور خارج شده و در آلمان ساکن می‌شوند. مقبلی در سال ۱۳۶۲ در همان کشور به دنیا می‌آید اما بعد از چند سال به آمریکا مهاجرت می‌کنند.
مقبلی خلبان آزمایشی ارتش تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا و فضانورد ناساست. او فارغ‌التحصیل موسسه فناوری ماساچوست، دانشکده فوق لیسانس نیروی دریایی و مدرسه خلبانی آزمایشی نیروی دریایی است. از سال ۲۰۱۹ او بیش از ۲۰۰۰ ساعت زمان پرواز داشته و در ۱۵۰ ماموریت جنگی در کشورهای مختلف از جمله افغانستان شرکت کرده است.
مقبلی در سال ۲۰۰۵ به عنوان افسر در تفنگداران دریایی ارتش ایالات متحده مامور شد و برای تبدیل‌شدن به یک خلبان سوپر کبرا AH_۱ آموزش دید. او در زمان خدمت در سپاه تفنگداران دریایی، سه بار در خارج از کشور مستقر شد و ۱۵۰ ماموریت جنگی را به پایان رساند. مقبلی با هلی‌کوپتر کبرا که پر از توپ‌های چند لول و موشک‌های مرگبار است پرواز کرده و برای تبحر در این کار در زمان حضورش در افغانستان، به او نام مستعار «آرواره» داده‌اند.
مقبلی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی هوا فضا از دانشکده تحصیلات تکمیلی نیروی دریایی ایالات متحده در کالیفرنیا دریافت کرد و همچنین در دانشکده خلبانی آزمایشی نیروی دریایی ایالات متحده در ایستگاه هوایی Patuxent River در مریلند شرکت کرد و به عنوان خلبان آزمایش هلی‌کوپتر با VMX-۱ در ایستگاه هوایی نیروی دریایی ارتش در یوما در ایالت مریلند فعالیت کرد.
ماموریت جدید مقبلی در ناسا
یاسمین مقبلی در سال ۲۰۱۷ به عنوان کاندیدای فضانوردی ناسا انتخاب و فقط چند سال بعد یکی از ۱۸ فضانورد انتخاب شده برای برنامه آرتمیس شد. او در جدیدترین ماموریت «خدمه_۷» (Crew-۷) اسپیس ایکس که در روز یکشنبه ۵ شهریورماه با موفقیت در ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو گرفت به عنوان فرمانده حضور داشت.
در فضاپیمای Dragon Endurance(استقامت اژدها) چهار فضانورد به نمایندگی از چهار کشور مختلف حضور داشتند. ماموریت Crew-۷ هفتمین ماموریت سرنشیندار به ایستگاه فضایی بین‌المللی توسط ناسا و اسپیس ایکس است. فضانورد دانمارکی «آندریاس موگنسن» نماینده آژانس فضایی اروپا، «ساتوشی فوروکاوا» از آژانس اکتشافات هوا فضای ژاپن(JAXA) و «کنستانتین بوریسف» فضانورد روسی از روسکوسموس در این ماموریت حضور دارند. آنها یک دوره ۶ ماهه را در فضا آغاز خواهند کرد و قرار است نزدیک به ۳۰ آزمایش علمی را انجام دهند.
عضویت در ارتش آمریکا؛ میانبری برای فضانورد شدن
حضور در ناسا به عنوان فضانورد و شرکت در ماموریت‌های فضایی نیازمند گذراندن دوره‌های سخت و طولانی در زمینه‌های مختلف مرتبط با فضانوردی و اخذ مدارک در این رشته‌هاست. بر اساس توضیحات منتشر شده در سایت رسمی ناسا، نیازهای اولیه برای درخواست شامل شهروندی ایالات متحده با مدرک کارشناسی ارشد در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات(STEM) و حداقل دو سال تجربه حرفه‌ای مرتبط یا ۱۰۰۰ ساعت خلبانی در هواپیمای جت است. تجربه تدریس، از جمله در سطوح K-۱۲ به عنوان تجربه واجد شرایط برای موقعیت کاندید فضانورد در نظر گرفته می‌شود؛ مشروط بر اینکه مدرک در رشته‌های علوم، مهندسی یا ریاضیات باشد.
نامزدهای فضانوردی همچنین باید قادر به گذراندن دوره فیزیکی فضانوردی طولانی‌مدت ناسا باشند که بخشی از آن شامل شرایط زیر است:
حدّت بینایی دور و نزدیک باید تا ۲۰/۲۰ در هر چشم قابل اصلاح باشد. استفاده از عینک قابل قبول است. اعمال جراحی انکساری چشم PRK و لیزیک مجاز است. از آنجایی که از خدمه انتظار می‌رود روی فضاپیما حرکت کنند و پیاده‌روی فضایی انجام دهند، متقاضیان باید شرایط تن‌سنجی برای حضور در فضاپیما و لباس فضایی را داشته باشند.
بدیهی است مسیر فضانورد شدن برای کسی که در ارتش ایالات متحده به عنوان خلبان حضور داشته، در ماموریت‌های متعددی در کشورهای مختلف شرکت کرده و چنین الزامات و شرایط سختی را گذرانده باشد هموارتر می‌شود و شانس بیشتری برای انتخاب‌شدن در یک سفر فضایی دارد. در واقع همانگونه که یاسمین مقبلی در یکی از مصاحبه‌هایش بیان کرد عضویت او در ارتش ایالات متحده و ساعت‌ها پرواز با هواپیماهای جنگنده آمریکایی در طول این سال‌ها، میانبری برای رساندن او به آرزوی دیرینه‌اش یعنی فضانوردی بود.
الگوی زن ایرانی که ایرانی نیست
در نگاه اول، مقبلی به عنوان زن موفق ایرانی که مادر دو دختر است به عنوان الگویی برای زنان ایران معرفی می‌شود؛ زنی که از ایرانی بودن فقط نام و پدر و مادری ایرانی دارد. او آنقدر ایرانی نیست که در مصاحبه‌هایی که با رسانه‌های فارسی‌زبان غربی دارد هم به سختی به زبان فارسی صحبت می‌کند. او در مصاحبه‌های مختلفی که به زبان انگلیسی داشته، خود را متولد «باد ناوهیم» آلمان غربی و اهل ایالات متحده آمریکا معرفی کرده است.
مقبلی با سام والد(Sam Wald) اهل سن‌آنتونیو تگزاس ازدواج کرده و دو دختر دوقلو دارد. تنها اشاره مقبلی به ایران، زادگاه پدر و مادرش در چند جمله‌ای خلاصه می‌شود که او در یک مصاحبه تصویری بیان کرد و با حمایت از ناآرامی‌های ۱۴۰۱ در ایران، زنان معترض را به عنوان الگوی تلاش‌گر در مسیر رسیدن به هدف معرفی کرد. مقبلی در حالی این جملات را بیان می‌کرد که از سال ۲۰۱۷ به عنوان نامزد فضانوردی در فهرست ناسا قرار گرفته و در طول سال‌های پیش از آن نیز بر اساس معیارهای غرب، موفقیت‌هایی را در بین تفنگداران نیروی دریایی ارتش آمریکا کسب کرده است.
زنان موفقی که ریشه در خاک ایران دارند
اگرچه رسانه‌های غربی سوار بر موج اعتراض‌های زنان در ایران تلاش می‌کنند از یک افسر ارشد ارتش و خلبان هواپیمای جنگنده با سابقه حضور در ماموریت‌ها و عملیات‌های مختلف در کشورهای آسیایی اشغال‌شده توسط آمریکا چهره‌ای متعادل و موفق در نقش یک زن فضانورد که از قضا مادر است برای جامعه زنان ایرانی بسازند اما این تلاش‌ها موفقیت چندانی ندارد. تلاشی که تا پیش از این رسانه‌های غربی با قهرمان‌سازی از «نازنین بنیادی» بازیگری با پدر و مادر ایرانی که حتی یک روز را هم در ایران نگذرانده و به سختی به زبان فارسی صحبت می‌کرد، الگوی زن موفق و پیشرو ایرانی را به زنان ایران معرفی کند، با شکست مواجه شد.
تاریخ ایران پر است از زنان بزرگی که در عرصه‌های مختلف فرهنگی، ورزشی، سیاسی نام‌آوری کرده‌اند و الگوی مناسبتری برای زنان ایران هستند. «عالم‌تاج قائم‌مقامی» شاعر و نویسنده، «سیمین دانشور» داستان‌نویس و مترجم، «پروین اعتصامی» شاعر، «زهرا نعمتی» ورزشکار، «لیلا عراقیان» معمار و طراح پل طبیعت، «بهناز حیدرچی» پژوهشگر و عضو تیم پژوهش و تولید پادتن ایدز، «ایران درودی» استاد دانشگاه در رشته تاریخ هنر، «مرضیه برومند» کارگردان در حوزه ساخت برنامه کودک و عروسکی، «پوران درخشنده» کارگردان سینما و … تنها بخشی از زنان پرآوازه و موفق ایرانی هستند.
در میان نام زنان موفق ایرانی نام‌هایی به چشم می‌خورند که گرچه بخشی از زندگی خود را در شهر و کشورهایی دورتر از وطن گذرانده و موفقیت‌های زیادی کسب کرده‌اند اما هیچگاه خود را متعلق به کشور دیگری جز وطن خود، ایران ندانسته‌اند. زنان موفقی همچون زنده‌یاد «مریم میرزاخانی» ریاضیدان و استاد دانشگاه استنفورد آمریکا، «فاطمه مقیمی» کارآفرین و مدیرعامل شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی و کشتیرانی و «ترانه رضوی» پزشک دفتر مرکزی شرکت گوگل.
